Informatie over wat u moet doen bij de uitvoering van de hielprik als sprake is van een prematuur kind of een zieke zuigeling (waaronder hemofilie), als bloedafname uit de hiel niet mogelijk is, bij bloedafname via een 'navellijn' of als het kind medicatie krijgt.
Prematuren en zieke zuigelingen
Ook bij prematuren en zieke zuigelingen dient de hielprik verricht te worden op de gebruikelijke leeftijd. Dit geldt ook voor kinderen die via de bloedbaan gevoed worden; ook bij hen kan op de gebruikelijke leeftijd de hielprik afgenomen worden.
Afname hielprik bij voetjes in het gips
Bij sommige pasgeborenen kan geen hielprik afgenomen worden door een screener, omdat beide voetjes in het gips zitten. In die situatie is bloedafname uit de handrugvene (ader op de hand) door een prikpost of in het ziekenhuis een geschikt alternatief. Het verkregen bloed wordt gedruppeld op het filtreerpapier van de hielprikkaart.
De screener neemt hiervoor contact op met een priklocatie en checkt of op de priklocatie een hielprikkaart aanwezig is. Zo niet, dan wordt aan ouders een hielprikkaart meegegeven. Noteer op de hielprikkaart bij opmerkingen: hielprikafname uit handrugvene.
De hielprikcoördinator helpt bij het organiseren hiervan, als dit nodig is.
Als dit proces tot problemen leidt, dan is de medisch adviseur van het DVP (Dienst Vaccinvoorziening en Preventieprogramma’s
)-regiokantoor beschikbaar om mee te denken.
Bloedafname uit de hiel vlak voor de voetjes worden ingegipst of tijdens de gipswissel wordt absoluut afgeraden in verband met het risico op nabloeden en infectie.
Vanwege lokale verschillen in uitvoering is het niet mogelijk om landelijke afspraken te maken voor het geval dat bloedafname uit de hiel niet mogelijk is.
Bloedafname via een ‘navellijn’
Bloedafname via een catheter in de navelarterie (een zogenaamde ‘navellijn’) is geen bezwaar mits het afgenomen bloed een goede afspiegeling is van het circulerende bloed. Wel moet op het aanvraagformulier duidelijk ‘navellijn’ vermeld worden. Dit om bij eventuele afwijkingen contact te kunnen opnemen. Afname via de navellijn is ook een geschikt alternatief voor bloedafname bij prematuren.
Medicatie
Het gebruik van glucocorticoïden (bijv. (hydro)cortison, predniso(lo)n, dexamethason) zorgt ervoor dat de 17OHP-concentratie in het bloed verlaagd wordt. Dit kan dus resulteren in een fout-negatieve screeningsuitslag voor AGS (adrenogenitaal syndroom ). De kinderarts dient hierop bedacht te zijn. Kortdurend antenataal gebruik van glucocorticoïden door de moeder ten behoeve van de longrijping bij het kind heeft geen effect op de screeningsuitslag voor AGS.
Bij de screeningsprocedure wordt geen rekening gehouden met het gebruik van schildkliermedicatie door moeder en/of kind. Wel dient de kinderarts erop bedacht te zijn bij de interpretatie van de screeningsuitslag voor CH.
Intraveneuze toediening van immunoglobuline tijdens afname van de hielprik heeft geen invloed op de screening, en hoeft dus niet vermeld te worden op de hielprikkaart.
Over de invloed van medicatie op de overige screeningsuitslagen is vooralsnog niets bekend.
Voeding
Bij de hielprikafname hoeft geen rekening gehouden te worden met de (intraveneuze) voeding van de zuigeling.
Wanneer een vermoeden bestaat op een metabole ziekte wordt geadviseerd niet de uitslag van de hielprik af te wachten, maar om meteen contact op te nemen met een metabool kinderarts, teneinde diagnostiek in te zetten en eventueel behandelingsmaatregelen.
Hemofilie
Hemofilie is geen reden om van de hielprikscreening af te zien. Na de hielprik kan het zijn dat het wondje langer blijft doorbloeden. Dit is echter niet ernstig.
Meer informatie over Afnemen van de hielprik.